| dc.description.abstract | Innleiing: Det er vanleg praksis innanfor fleire uthaldsidrettar å utføre ein form for tidleg oppvarming på morgonen for å førebu kroppen til konkurranse fleire timar seinare. Nokre studiar har vist at morgonøkter med høg intensitet og lågt volum, som styrke-, sprint-, eller spensttrening kan betre kraftutvikling, maksimal styrke og hurtigheit 2-6 timar seinare, medan få undersøkingar er gjort på om slike morgonøkter kan betre prestasjonen i uthaldsidrettar.
Hensikta med prosjektet var å undersøke om ei morgonøkt (5 timar før test) beståande av tung styrketrening påverka prestasjonen i staking på rulleski.
Metode: Åtte langrennsløparar (♂= 7, ♀ = 1) vart rekruttert (22 ± 4 år, 70,4 ± 7,8 kg, 182 ± 9 cm, 67,1 ± 5,9 mL · kg-1 · min-1). Basert på eit counterbalanced crossover design, gjennomførte forsøkspersonane (FP) ei morgonøkt (< kl. 08:00) beståande av anten tung styrketrening med lågt volum (knebøy og sitjande overtrekk: 3 x 3 repetisjonar; motstand: 5 repetisjonar maksimum (RM)) (Styrke) eller ingen aktivitet (Kvile). Fem timar seinare (< kl. 13:00) gjennomførte FP ein testprotokoll beståande av «counter-movement jump» (CMJ) på kraftplattform, O2-kostnad i staking, 30 m rulleskisprint i staking før og etter ein tid-til-utmattingstest (TTU; ~2-4 min), samt elektrisk stimulering av m. vastus medialis. Dagsform og klarheit for prestasjon vart også registrert.
Resultat: FP staka 4,4 ± 5,9 % (95 % KI) lenger på TTU ved Styrke, men betringa var ubetydeleg og ikkje signifikant (p = 0,23; ES: 0,19). Det var heller ingen signifikante eller meiningsfulle skilnadar mellom Kvile og Styrke ved CMJ på kraftplattform, 30 m rulleskisprint i staking før og etter TTU, O2-kostnad eller psykologiske parametrar (p > 0,05).
Konklusjon: Ei morgonøkt beståande av tung styrke påverka ikkje prestasjonen i staking 5 timar seinare. Morgonøkta påverka heller ikkje CMJ, O2-kostnaden i staking eller psykologiske parametrar, noko som indikerer at ein kan legge inn slike morgonøkter på konkurransedagar utan at det går utover prestasjonsevna. | nb_NO |
